UNESCO: Kosovski manastiri u opasnosti od nestajanja

Od 981 mjesta sa liste Svjetske baštine UNESCO-a, 44 kategorizovana su kao "u opasnosti" iz razloga koji variraju od političke nestabilnosti, do neodgovornog turizma. Na njoj su se našli i srednjovjekovni spomenici s Kosova.

UNESCO navodi da su ugrožena četiri hrama na Kosovu i Metohiji, koji su svjedoci zlatnog doba vizantijsko-romaneskne kulture, sa upečatljivim stilom freskopisanja koji je bio aktuelan na Balkanu između 13. i 17. vijeka.

Dečani su sagrađeni sredinom 14. vijeka za srpskog kralja Stefana i istovremeno je manastir i njegov mauzolej.

Pećka patrijaršija je grupa od četiri crkve sa mnoštvom fresaka.

Crkva svetih Apostola iz 13. veka oslikana je jedinstvenim monumentalnim stilom, dok je Crkva Bogorodice Ljeviške predstavnik takozvanog stila paleološke renesanse, koji kombinuje uticaje istočne pravoslavne Vizantije i zapadnih romanesknih tradicija.

Ovaj stil je igrao značaju ulogu u kasnijoj umjetnosti Balkana.

Zbog političke nestabilnosti i nedostatka pravne zaštite i konzervacije, ove crkve su u opasnosti od nestajanja.

Evo još nekih mesta:

Belize, Greben

Ovaj najveći koralni greben na sjevernoj hemisferi dom je za više od 500 vrsta riba i Veliku plavu rupu, čuvenu prirodnu atrakciju za ronioce duboku 300 metara.

Zbog industrijskog razvoja ovog područja, intenzivnom sečom mangrova uništavaju se izvori hrane i skloništa za morski svijet.

Stari grad Jerusalim

Ovaj dio grada ima više od 200 istorijskih spomenika, među kojima su Zid plača, Kupola na steni i Hram vaskrsenja Hristovog.

Politička napetost i religijsko nasilje samo su dio problema. Urbanizacija i horde turista takođe predstavljaju pretnju.

Drevni grad Bosra, Sirija

Nekada važna odmorišna stanica za karavane koji idu u Meku, ovaj grad ima i zanimljiv rimski amfiteatar iz drugog vijeka i neke od najstarijih postojećih džamija u istoriji islama.

UNESCO je Bosru dodao na listu zbog ratnih sukoba koji se odigravaju na ovom tlu.

Drevni grad Damask, Sirija

Damask, jedan od najstarijih gradova Bliskog istoka, potiče iz 3. vijeka prije nove ere i ima više od stotinu spomenika iz raznih epoha.

Razlog za dodavanje na listu su takođe ratni sukobi.

Nacionalni park Everglejds

Ovaj park u Floridi ima oko 14.000 malih ostrva od mangrova, od kojih je 8.000 napravljeno veštački prije više od 500 godina.

Uragan Endrju je 1992. oštetio park, ali je dalje propadanje izazvalo širenje poljoprivrednih područja i urbanog razvoja.

Istorijski spomenici Mcheta, Gruzija

Nekadašnja prestonica Gruzije je duhovno srce zemlje sa tri živopisna srednjovjekovna hrama na vrhu litice.

Zbog nedovoljno brige o očuvanju, ovaj hram nalazi se na listi.

Timbuktu, Mali

Ovaj grad je prag Sahare i obrazovni centar 15. i 16. vijeka. Ovde se nalazi medresa Sankore i tri velike džamije Đingarejber, Sankore i Sidi Jahja.

Urbanizacija i slabo održavanje prijete očuvanju ovih građevina.